Η κυβέρνηση Παπαδήμου και η Δημοκρατική Αριστερά

Ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή της Δημοκρατικής Αριστεράς (10 Νοεμβρίου 2011)

Την ώρα που μιλάμε ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδας αμφισβητείται, από τα αριστερά και από τα δεξιά - για πρώτη φορά τόσο έντονα από τη συμφωνία σύνδεσης του 1962. Και αυτό την ώρα που η πιθανότητα αποκοπής της χώρας από το «ευρωπαϊκό γίγνεσθαι» είναι πλέον μεγάλη. Αυτό και μόνο είναι το πολιτικό διακύβευμα της συγκυρίας.

Μέχρι νεωτέρας, η ΔΗΜΑΡ είναι υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Ελλάδας. Ας μην αρχίσουμε τώρα να συζητάμε για το εάν η Ευρώπη είναι νεοφιλελεύθερη ή όχι. Στην ΕΕ όντως κυριαρχούν οι συντηρητικές κυβερνήσεις – αλλά αυτό αν δεν κάνω λάθος ήταν γνωστό και πέρυσι που απεχώρησε από τον ΣΥΝ η Ανανεωτική Πτέρυγα. Και ας μην ξανακάνουμε τη συζήτηση που έκανε το ΚΚΕ εσωτ. (στο οποίο τότε ανήκα, μαζί με πολλούς άλλους – όχι όλους - από τους παρόντες) με το φιλοσοβιετικό ΚΚΕ και το τριτοκοσμικό ΠΑΣΟΚ.

Θυμίζω την κεντρική ιδέα για όσους την έχουν ξεχάσει (ή δεν την γνώρισαν ποτέ): «Η Ευρώπη δεν είναι ούτε Γη της Επαγγελίας ούτε λάκκος των λεόντων: είναι ένα ευνοϊκότερο πεδίο πάλης για τους εργαζόμενους». Αυτό ίσχυε τότε, ισχύει και σήμερα. Εάν υπάρχει κάποιος σε αυτήν την αίθουσα που να πιστεύει ότι οι εργαζόμενοι της χώρας, τους οποίους θέλουμε να εκπροσωπούμε, θα έχουν περισσότερα δικαιώματα και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο σε μια τριτοκοσμική Ελλάδα, ας πάρει βαθιά αναπνοή και ας το δηλώσει.

Μέχρι τότε, το τι οφείλει να κάνει η ΔΗΜΑΡ θα έπρεπε να είναι σε όλους μας αυτονόητο: όλες οι πολιτικές δυνάμεις που υιοθετούν τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας οφείλουν να συνεννοηθούν σε μια ύστατη προσπάθεια επαναφοράς της Ελλάδας στην τροχιά της ενωμένης Ευρώπης.

Η επαναφορά της Ελλάδας στην τροχιά της ενωμένης Ευρώπης δεν εξασφαλίζεται με τη βιαστική και επιφανειακή υπογραφή της δανειακής σύμβασης αναδιάρθρωσης του χρέους (παρότι την προϋποθέτει). Μια τέτοια δέσμευση θα εξασφαλίσει την 6η δόση, αλλά δεν θα μας βγάλει από το αδιέξοδο. Το μεγάλο ζήτημα παραμένει η δημοσιονομική εξυγίανση. Στο πεδίο αυτό απέτυχε η κυβέρνηση Παπανδρέου, και θα αποτύχει με μαθηματική ακρίβεια μια κυβέρνηση Σαμαρά. Γιατί τα ελλείμματα είναι προϊόν του πελατειακού κράτους και της διαπλοκής του με ιδιωτικά συμφέροντα, δηλ. αποτέλεσμα ενός ηθικά χρεωκοπημένου τρόπου άσκησης της πολιτικής, που είναι ο μοναδικός τρόπος άσκησης της πολιτικής που γνωρίζουν τα δύο μεγάλα κόμματα (αλλά, δυστυχώς, όχι μόνο αυτά).

Το πρόβλημα για αυτούς – αλλά και για εμάς – είναι ότι κάποια μορφή δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι αναπόφευκτη, αφού κανείς πια δεν μας δανείζει (εκτός από την τρόικα). Υπάρχουν όμως δύο δρόμοι προς τη δημοσιονομική εξυγίανση. Εκτός ευρώ, με αγριότητα. Και εντός ευρώ, με μεγαλύτερη άνεση χρόνου. Η κυβέρνηση Παπαδήμου είναι η τελευταία ευκαιρία που έχουμε για να παραμείνουμε εντός ευρώ, και η τελευταία ευκαιρία που έχουμε για να αξιοποιηθεί η άνεση χρόνου ώστε η δημοσιονομική εξυγίανση να γίνει με δικαιοσύνη, με σχέδιο, και πολιτικές υποστήριξης των ασθενέστερων στρωμάτων.

Αυτό εξαρτάται και από εμάς. Εάν ο Γεωργιάδης ή ο Βορίδης όντως τελικά αναλάβουν κάποιο υπουργείο, θα οφείλεται και στην απροθυμία της ΔΗΜΑΡ να «λερώσει τα χέρια» της συμμετέχοντας στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας θετικής λύσης (ακόμη και με τον ανεπίσημο τρόπο που το έκανε η ΔΗΣΥ).

Η συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση προσφέρει και σε εμάς μια τελευταία ευκαιρία να αναλάβουμε κάποια πολιτική πρωτοβουλία. (Τα πολιτικά κόμματα, τουλάχιστον τα σοβαρά, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, δεν παριστάνουν τους παρατηρητές, ούτε αναλώνονται σε βυζαντινισμούς για το κρυφό νόημα του δικού μας «όχι» σε σχέση με το «όχι» των εχθρών της δημοκρατικής ομαλότητας και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας.)

Προτείνω να δηλώσουμε εγκαίρως ότι η στάση της ΔΗΜΑΡ στη συζήτηση για ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή θα εξαρτηθεί από έναν – και μόνο έναν – όρο που το κόμμα μας θέτει δημοσίως: την άμεση λήψη μέτρων ανακούφισης των ανέργων, των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος και όσων πλήττονται από την κρίση. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει βέβαια να είναι συμβατά με την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης, και μπορούν να κινούνται στο πνεύμα της επερώτησης των βουλευτών της ΔΗΜΑΡ (τέλη Ιουλίου 2011).