Δημοσιεύτηκε στην «Athens Voice» (Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015)
Μέρος Α. Ποιον ωφελούν οι πρόωρες συντάξεις;
Μια πανικόβλητη κυβέρνηση, μετέωρη ανάμεσα στο Κούγκι και στον έντιμο συμβιβασμό, απρόθυμη – προς το παρόν – να αναλάβει την ιστορική ευθύνη της εθνικής καταστροφής, θερίζει τις θύελλες της προεκλογικής της δημαγωγίας και αναζητά επειγόντως το πρόσχημα που θα της επιτρέψει να φέρει κάποια συμφωνία στη Βουλή. (Ή, αναλόγως, να ανάψει με καθαρή τη συνείδηση το φυτίλι της μπαρουταποθήκης, καταγγέλλοντας τους ανάλγητους ξένους που μας πίνουν το αίμα με το μπουρί της σόμπας.) Αυτή είναι η ουσία των τελευταίων εξελίξεων.
Και ποιο μπορεί να είναι αυτό το πρόσχημα; Οι συντάξεις, φυσικά. Μπορεί να δεχτεί ο ελληνικός λαός (και ο επί γης εκπρόσωπός του, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου) τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών για νέες περικοπές, εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης; Είναι δυνατόν ο Υπουργός Οικονομικών να ζητήσει από τη Βουλή των Ελλήνων να ψηφίσει περικοπές 40% σε συντάξεις των 350 ευρώ (όπως είπε στην πρόσφατη ομιλία του στο Βερολίνο); Τολμά η αντιπολίτευση, όπως είπε ρίχνοντας το γάντι ο Πρωθυπουργός την περασμένη εβδομάδα, να υποστηρίξει τέτοιες προτάσεις; Όχι βέβαια. Για αυτό η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω. Και για αυτό κανείς εθνικόφρων Έλλην δεν μπορεί παρά να σταθεί δίπλα της. Από εκεί και πέρα, εάν οι δανειστές υποχωρήσουν έχει καλώς. Εάν όχι, αποθανέτω η ψυχή μας μετά των αλλοφύλων (ή και άνευ).
Είναι αλήθεια ότι στο θέμα αυτό η κυβερνητική δημαγωγία επικρατεί κατά κράτος στη δημόσια συζήτηση (ή μάλλον σε αυτό που περνιέται για δημόσια συζήτηση στη χώρα μας). Απέναντι σε τηλεδημοσιογράφους αδαείς ή βολικούς (ή και τα δύο). Και, το κυριότερο, απέναντι σε μια αντιπολίτευση που συμμερίζεται κατά βάση την αντίληψη ότι το άκρον άωτο της φιλολαϊκής πολιτικής είναι να παίρνεις δανεικά και να τα μοιράζεις σε διάφορες ισχυρές ομάδες-πελάτες του πολιτικού συστήματος, μη δίνοντας δεκάρα για το αύριο.
Είναι έτσι όμως, όπως τα λένε;
Κατηγορηματικά όχι. Αν συγκρίνει κανείς τα μέτρα που μας πιέζει να εφαρμόσουμε η τρόικα με τις αντίστοιχες θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, εύκολα θα διαπιστώσει ότι τα μέτρα της τρόικας υπερτερούν. Και όχι μόνο επειδή κοστίζουν λιγότερο. Αλλά και επειδή είναι πιο δίκαια. Είναι δηλ. καλύτερα για τους φτωχούς, για τους ανέργους και για τους νέους.
Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τις αγεφύρωτες ακόμη διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. (Στο σημερινό άρθρο θα περιοριστούμε στο θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.)
Λοιπόν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (Έκθεση συστήματος Ήλιος, Φεβρουάριος 2015, Πίνακας 9), το 32% των δημοσίων υπαλλήλων βγαίνει στη σύνταξη σε ηλικία χαμηλότερη των 55 ετών. Σήμερα. Μετά από 5 χρόνια μνημόνια.
Μήπως μιλάμε για συντάξεις πείνας; Όχι ακριβώς. Σύμφωνα με τα ίδια επίσημα στοιχεία (Πίνακας 7), η μέση σύνταξη γήρατος στις ηλικίες κάτω των 55 είναι 46% υψηλότερη από ό,τι στις ηλικίες άνω των 70 (1.177 έναντι 808 ευρώ το μήνα).
Σε ποια άλλη χώρα της ΕΕ γίνεται αυτό; Πώς θα πείσουμε τους δανειστές ότι ο λόγος που τους ζητάμε κι άλλα χρήματα είναι για να συνεχίσουμε να ξοδεύουμε 125 εκατ. ευρώ το μήνα σε συντάξεις στις ηλικίες κάτω των 55; Ενώ έχουμε διαλαλήσει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου ότι η χώρα μαστίζεται από «ανθρωπιστική κρίση»; Για την αντιμετώπιση της οποίας η κοινωνικά υπερευαίσθητη κυβέρνησή μας νοιάζεται τόσο πολύ που μόλις ανακοίνωσε μέτρα συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ τη διετία;
Τι έχει να πει για όλα αυτά η κυβέρνηση; Η αντιπρότασή της είναι η σταδιακή εξίσωση της μέσης ηλικίας συνταξιοδότησης εργαζομένων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Πολύ σταδιακή όμως: αρχίζουμε πολύ μαλακά με μέση ηλικία τα 56,3 (στο Δημόσιο) έναντι 60,3 (στο ΙΚΑ) το 2016, και φτάνουμε στα 64,4 έναντι 67,0 το 2040. Αυτά λέει η κυβέρνηση – και περιμένει να γίνει πιστευτή ότι θα τηρηθούν αυτά από τις επόμενες κυβερνήσεις (όταν η ίδια έχει μόλις ακυρώσει τις δεσμεύσεις των προηγουμένων). Αυτές είναι οι «μεταρρυθμίσεις» για τις οποίες ο Υπουργός Οικονομικών έσκιζε τα ρούχα του τις προάλλες στο Βερολίνο ότι η κυβέρνησή του θέλει πώς και πώς να εφαρμόσει αλλά βλέπετε δεν μας αφήνει η λιτότητα ...
Έστω όμως ότι βρίσκουμε δανειστές πρόθυμους να μας δανείσουν για να συνεχίσουμε στο γνωστό βιολί. Χαρές και πανηγύρια για την περιφανή νίκη της κυβέρνησης. Αλλά μισό λεπτό: ποιον ακριβώς ωφελούν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις;
Οπωσδήποτε όχι την πλειονότητα των εργαζομένων, που δεν είχαν την ευκαιρία (ή την προνοητικότητα, ή τις κατάλληλες γνωριμίες) για να μπούν στο Δημόσιο (ή σε κάποια ΔΕΚΟ ή Τράπεζα). Οπωσδήποτε όχι τους χαμηλοσυνταξιούχους, αφού αυτοί δεν βγαίνουν πρόωρα στη σύνταξη, και παίρνουν τα μισά από όσους βγαίνουν. Οπωσδήποτε όχι τους ανέργους, που μόνο εάν σταθεροποιηθεί η οικονομία (και τα ελλείμματα) μπορούν να ελπίζουν ότι θα βρουν δουλειά. Και οπωσδήποτε όχι τους σημερινούς νέους, που δουλεύουν με μισθό 600 ευρώ και πληρώνουν εισφορές και φόρους ώστε να συνεχίσουν μερικοί 40ρηδες να παίρνουν τα διπλάσια για να κάθονται. (Η μέση σύνταξη τρόπος-του-λέγειν γήρατος στις ηλικίες 26-50 είναι 1.277 ευρώ το μήνα). Στο όνομα πάντοτε της αλληλεγγύης των γενεών.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ενδιαφέρεται για την «ανθρωπιστική κρίση» μόνο ως ρητορικό πυροτέχνημα. Νοιάζεται για τους φτωχούς, τους ανέργους και τους νέους μόνο ως ψηφοφόρους της. Επείγεται πραγματικά για ένα και μόνο πράγμα: να δείξει στις συντεχνίες των ευνοημένων ομάδων που την στηρίζουν ότι είναι ικανή να προστατεύσει τα συμφέροντά τους καλύτερα από ό,τι οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Οι οποίες προηγούμενες κυβερνήσεις το ίδιο πάνω-κάτω προσπάθησαν. Σε κάποιον βαθμό το πέτυχαν κιόλας: για αυτό άλλωστε οι ομάδες αυτές υπέστησαν μικρότερες απώλειες από ό,τι όλοι οι υπόλοιποι. Εκείνες φυσικά εγκατέλειψαν π.χ. το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ, προς όφελος του αντιμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ που τους υποσχέθηκε και άλλα προνόμια, και άλλους διορισμούς, και άλλους χαριστικούς μισθούς και συντάξεις. Και τώρα ψάχνει απεγνωσμένα δανεικά για να πληρώσει το λογαριασμό.
Για τον ίδιο λόγο η αντιπολίτευση βρίσκεται σε τόσο αμυντική θέση. Γιατί δεν τολμά να πει το αυτονόητο: «Εμείς συμφωνούμε να βάλουμε φρένο στις πρόωρες συντάξεις. Όχι επειδή μας το ζητάνε, αλλά επειδή είναι το σωστό. Όχι άλλα ρουσφέτια στις ευνοημένες ομάδες. Θέλουμε να προστατεύσουμε τους φτωχούς, να δώσουμε προοπτική στους ανέργους, να εκπροσωπήσουμε τους νέους.»
Μέχρι να το πάρει αυτό απόφαση, η ηγεμονία των Τσίπρα-Καμμένου είναι εξασφαλισμένη.
Μέρος Α. Ποιον ωφελούν οι πρόωρες συντάξεις;
Μια πανικόβλητη κυβέρνηση, μετέωρη ανάμεσα στο Κούγκι και στον έντιμο συμβιβασμό, απρόθυμη – προς το παρόν – να αναλάβει την ιστορική ευθύνη της εθνικής καταστροφής, θερίζει τις θύελλες της προεκλογικής της δημαγωγίας και αναζητά επειγόντως το πρόσχημα που θα της επιτρέψει να φέρει κάποια συμφωνία στη Βουλή. (Ή, αναλόγως, να ανάψει με καθαρή τη συνείδηση το φυτίλι της μπαρουταποθήκης, καταγγέλλοντας τους ανάλγητους ξένους που μας πίνουν το αίμα με το μπουρί της σόμπας.) Αυτή είναι η ουσία των τελευταίων εξελίξεων.
Και ποιο μπορεί να είναι αυτό το πρόσχημα; Οι συντάξεις, φυσικά. Μπορεί να δεχτεί ο ελληνικός λαός (και ο επί γης εκπρόσωπός του, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου) τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών για νέες περικοπές, εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης; Είναι δυνατόν ο Υπουργός Οικονομικών να ζητήσει από τη Βουλή των Ελλήνων να ψηφίσει περικοπές 40% σε συντάξεις των 350 ευρώ (όπως είπε στην πρόσφατη ομιλία του στο Βερολίνο); Τολμά η αντιπολίτευση, όπως είπε ρίχνοντας το γάντι ο Πρωθυπουργός την περασμένη εβδομάδα, να υποστηρίξει τέτοιες προτάσεις; Όχι βέβαια. Για αυτό η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω. Και για αυτό κανείς εθνικόφρων Έλλην δεν μπορεί παρά να σταθεί δίπλα της. Από εκεί και πέρα, εάν οι δανειστές υποχωρήσουν έχει καλώς. Εάν όχι, αποθανέτω η ψυχή μας μετά των αλλοφύλων (ή και άνευ).
Είναι αλήθεια ότι στο θέμα αυτό η κυβερνητική δημαγωγία επικρατεί κατά κράτος στη δημόσια συζήτηση (ή μάλλον σε αυτό που περνιέται για δημόσια συζήτηση στη χώρα μας). Απέναντι σε τηλεδημοσιογράφους αδαείς ή βολικούς (ή και τα δύο). Και, το κυριότερο, απέναντι σε μια αντιπολίτευση που συμμερίζεται κατά βάση την αντίληψη ότι το άκρον άωτο της φιλολαϊκής πολιτικής είναι να παίρνεις δανεικά και να τα μοιράζεις σε διάφορες ισχυρές ομάδες-πελάτες του πολιτικού συστήματος, μη δίνοντας δεκάρα για το αύριο.
Είναι έτσι όμως, όπως τα λένε;
Κατηγορηματικά όχι. Αν συγκρίνει κανείς τα μέτρα που μας πιέζει να εφαρμόσουμε η τρόικα με τις αντίστοιχες θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, εύκολα θα διαπιστώσει ότι τα μέτρα της τρόικας υπερτερούν. Και όχι μόνο επειδή κοστίζουν λιγότερο. Αλλά και επειδή είναι πιο δίκαια. Είναι δηλ. καλύτερα για τους φτωχούς, για τους ανέργους και για τους νέους.
Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τις αγεφύρωτες ακόμη διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. (Στο σημερινό άρθρο θα περιοριστούμε στο θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.)
Λοιπόν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (Έκθεση συστήματος Ήλιος, Φεβρουάριος 2015, Πίνακας 9), το 32% των δημοσίων υπαλλήλων βγαίνει στη σύνταξη σε ηλικία χαμηλότερη των 55 ετών. Σήμερα. Μετά από 5 χρόνια μνημόνια.
Μήπως μιλάμε για συντάξεις πείνας; Όχι ακριβώς. Σύμφωνα με τα ίδια επίσημα στοιχεία (Πίνακας 7), η μέση σύνταξη γήρατος στις ηλικίες κάτω των 55 είναι 46% υψηλότερη από ό,τι στις ηλικίες άνω των 70 (1.177 έναντι 808 ευρώ το μήνα).
Σε ποια άλλη χώρα της ΕΕ γίνεται αυτό; Πώς θα πείσουμε τους δανειστές ότι ο λόγος που τους ζητάμε κι άλλα χρήματα είναι για να συνεχίσουμε να ξοδεύουμε 125 εκατ. ευρώ το μήνα σε συντάξεις στις ηλικίες κάτω των 55; Ενώ έχουμε διαλαλήσει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου ότι η χώρα μαστίζεται από «ανθρωπιστική κρίση»; Για την αντιμετώπιση της οποίας η κοινωνικά υπερευαίσθητη κυβέρνησή μας νοιάζεται τόσο πολύ που μόλις ανακοίνωσε μέτρα συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ τη διετία;
Τι έχει να πει για όλα αυτά η κυβέρνηση; Η αντιπρότασή της είναι η σταδιακή εξίσωση της μέσης ηλικίας συνταξιοδότησης εργαζομένων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Πολύ σταδιακή όμως: αρχίζουμε πολύ μαλακά με μέση ηλικία τα 56,3 (στο Δημόσιο) έναντι 60,3 (στο ΙΚΑ) το 2016, και φτάνουμε στα 64,4 έναντι 67,0 το 2040. Αυτά λέει η κυβέρνηση – και περιμένει να γίνει πιστευτή ότι θα τηρηθούν αυτά από τις επόμενες κυβερνήσεις (όταν η ίδια έχει μόλις ακυρώσει τις δεσμεύσεις των προηγουμένων). Αυτές είναι οι «μεταρρυθμίσεις» για τις οποίες ο Υπουργός Οικονομικών έσκιζε τα ρούχα του τις προάλλες στο Βερολίνο ότι η κυβέρνησή του θέλει πώς και πώς να εφαρμόσει αλλά βλέπετε δεν μας αφήνει η λιτότητα ...
Έστω όμως ότι βρίσκουμε δανειστές πρόθυμους να μας δανείσουν για να συνεχίσουμε στο γνωστό βιολί. Χαρές και πανηγύρια για την περιφανή νίκη της κυβέρνησης. Αλλά μισό λεπτό: ποιον ακριβώς ωφελούν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις;
Οπωσδήποτε όχι την πλειονότητα των εργαζομένων, που δεν είχαν την ευκαιρία (ή την προνοητικότητα, ή τις κατάλληλες γνωριμίες) για να μπούν στο Δημόσιο (ή σε κάποια ΔΕΚΟ ή Τράπεζα). Οπωσδήποτε όχι τους χαμηλοσυνταξιούχους, αφού αυτοί δεν βγαίνουν πρόωρα στη σύνταξη, και παίρνουν τα μισά από όσους βγαίνουν. Οπωσδήποτε όχι τους ανέργους, που μόνο εάν σταθεροποιηθεί η οικονομία (και τα ελλείμματα) μπορούν να ελπίζουν ότι θα βρουν δουλειά. Και οπωσδήποτε όχι τους σημερινούς νέους, που δουλεύουν με μισθό 600 ευρώ και πληρώνουν εισφορές και φόρους ώστε να συνεχίσουν μερικοί 40ρηδες να παίρνουν τα διπλάσια για να κάθονται. (Η μέση σύνταξη τρόπος-του-λέγειν γήρατος στις ηλικίες 26-50 είναι 1.277 ευρώ το μήνα). Στο όνομα πάντοτε της αλληλεγγύης των γενεών.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ενδιαφέρεται για την «ανθρωπιστική κρίση» μόνο ως ρητορικό πυροτέχνημα. Νοιάζεται για τους φτωχούς, τους ανέργους και τους νέους μόνο ως ψηφοφόρους της. Επείγεται πραγματικά για ένα και μόνο πράγμα: να δείξει στις συντεχνίες των ευνοημένων ομάδων που την στηρίζουν ότι είναι ικανή να προστατεύσει τα συμφέροντά τους καλύτερα από ό,τι οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Οι οποίες προηγούμενες κυβερνήσεις το ίδιο πάνω-κάτω προσπάθησαν. Σε κάποιον βαθμό το πέτυχαν κιόλας: για αυτό άλλωστε οι ομάδες αυτές υπέστησαν μικρότερες απώλειες από ό,τι όλοι οι υπόλοιποι. Εκείνες φυσικά εγκατέλειψαν π.χ. το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ, προς όφελος του αντιμνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ που τους υποσχέθηκε και άλλα προνόμια, και άλλους διορισμούς, και άλλους χαριστικούς μισθούς και συντάξεις. Και τώρα ψάχνει απεγνωσμένα δανεικά για να πληρώσει το λογαριασμό.
Για τον ίδιο λόγο η αντιπολίτευση βρίσκεται σε τόσο αμυντική θέση. Γιατί δεν τολμά να πει το αυτονόητο: «Εμείς συμφωνούμε να βάλουμε φρένο στις πρόωρες συντάξεις. Όχι επειδή μας το ζητάνε, αλλά επειδή είναι το σωστό. Όχι άλλα ρουσφέτια στις ευνοημένες ομάδες. Θέλουμε να προστατεύσουμε τους φτωχούς, να δώσουμε προοπτική στους ανέργους, να εκπροσωπήσουμε τους νέους.»
Μέχρι να το πάρει αυτό απόφαση, η ηγεμονία των Τσίπρα-Καμμένου είναι εξασφαλισμένη.
